Spis treści:
- Boswellia Serrata – charakterystyka rośliny
- Boswellia Serrata — działanie przeciwzapalne i immunomodulujące
- Boswellia Serrata a stawy i kości
- Roślina o szerokim spektrum działania
W świecie roślin leczniczych niewiele surowców budzi tak duże zainteresowanie naukowców, jak Boswellia Serrata – drzewo, które od tysięcy lat stanowi fundament tradycyjnych systemów medycyny Wschodu. Choć znane głównie z intensywnego aromatu i zastosowania w produkcji kadzideł, to właśnie żywica tej rośliny skrywa największy potencjał terapeutyczny. Zawarte w niej związki aktywne przyciągają uwagę specjalistów od farmakologii, immunologii i dietetyki klinicznej, szczególnie w kontekście walki z przewlekłym stanem zapalnym – jednym z głównych wrogów współczesnego zdrowia. Zajrzymy do świata jej składu chemicznego, sprawdzimy, jak działa na organizm i w jakich sytuacjach warto zwrócić na nią uwagę, zapraszamy!
Boswellia Serrata – charakterystyka rośliny
Boswellia Serrata, znana również jako kadzidłowiec indyjski, to gatunek drzewa należący do rodziny osoczynowatych (Burseraceae). W klasyfikacji botanicznej zaliczana jest do rodzaju Boswellia, który obejmuje kilkanaście gatunków roślin wytwarzających aromatyczną żywicę. Drzewo to osiąga zazwyczaj wysokość od 2 do 8 metrów, ma nieregularny pień, gładką korę o jasnym zabarwieniu i zrzuca liście w porze suchej. Jej charakterystyczną cechą jest zdolność do wydzielania mlecznobiałej żywicy w odpowiedzi na nacięcie kory.
Naturalnym środowiskiem występowania Boswellii Serrata, są obszary suchego i gorącego klimatu. Roślina ta rośnie dziko na terenach Indii, Półwyspu Arabskiego (głównie Omanu i Jemenu) oraz Afryki Północno-Wschodniej, zwłaszcza w Etiopii i Somalii. Preferuje kamieniste, ubogie gleby i jest dobrze przystosowana do skrajnych warunków środowiskowych. Ze względu na rosnące zainteresowanie właściwościami jej żywicy, Boswellia jest obecnie także uprawiana w sposób kontrolowany.
Najcenniejszym surowcem pozyskiwanym z tej rośliny jest żywica, którą zbiera się tradycyjną metodą – poprzez mechaniczne nacinanie pnia. Po wycieku i zaschnięciu na powietrzu tworzy się twarda masa o bursztynowej barwie, znana jako olibanum lub indyjskie kadzidło. Żywica Boswellii od wieków stosowana jest w medycynie ajurwedyjskiej i Unani, gdzie przypisuje się jej właściwości przeciwzapalne, uspokajające i wspomagające trawienie. Współczesne badania potwierdzają, że zawiera ona związki bioaktywne, które mogą wpływać korzystnie na różne układy organizmu.
Skład chemiczny i substancje aktywne
Najważniejszymi składnikami aktywnymi zawartymi w żywicy Boswellia Serrata są kwasy bosweliowe, którym przypisuje się główne właściwości terapeutyczne rośliny. Spośród nich szczególnie istotne są:
- AKBA (acetyl-11-keto-beta-boswellic acid),
- KBA (11-keto-beta-boswellic acid),
- beta-boswellic acid.
Związki te wykazują silne działanie przeciwzapalne, głównie poprzez hamowanie enzymów odpowiedzialnych za powstawanie mediatorów stanu zapalnego w organizmie. Szczególną uwagę badaczy przyciąga AKBA – uznawany za jeden z najsilniej działających związków w obrębie całej grupy kwasów bosweliowych.
Poza kwasami bosweliowymi, żywica zawiera również olejki eteryczne, terpenoidy (m.in. α- i β-pinen, limonen) oraz polisacharydy, które wykazują działanie wspierające i synergiczne. Olejki eteryczne odpowiadają m.in. za właściwości aromatyczne żywicy oraz mogą wykazywać łagodne działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Z kolei polisacharydy mogą wpływać na układ odpornościowy, wspomagając odpowiedź immunologiczną organizmu.
Boswellia Serrata — działanie przeciwzapalne i immunomodulujące
Najlepiej udokumentowaną właściwością biologiczną Boswellia Serrata jest jej działanie przeciwzapalne, które wynika przede wszystkim z obecności aktywnych kwasów bosweliowych. Związki te wpływają na jeden z kluczowych szlaków zapalnych w organizmie – enzym 5-lipooksygenazę (5-LOX). Enzym ten odpowiada za syntezę leukotrienów, czyli mediatorów stanu zapalnego, które odgrywają istotną rolę w rozwoju przewlekłych chorób zapalnych. Poprzez hamowanie 5-LOX, kwasy bosweliowe przyczyniają się do zahamowania produkcji leukotrienów, a tym samym do ograniczenia procesów zapalnych na poziomie komórkowym. Mechanizm ten jest uznawany za jeden z głównych powodów skuteczności Boswellii w możliwym łagodzeniu objawów chorób o podłożu zapalnym, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego profilu bezpieczeństwa.
W przeciwieństwie do klasycznych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen czy diklofenak, ekstrakty z Boswellia Serrata nie wpływają negatywnie na błonę śluzową żołądka, ponieważ nie hamują cyklooksygenazy (COX-1), która chroni ściany przewodu pokarmowego. Dzięki temu są lepiej tolerowane i mogą być stosowane długoterminowo.
Z uwagi na te właściwości, Boswellia Serrata znajduje potencjalne zastosowanie w terapii wielu przewlekłych chorób zapalnych, takich jak:
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa),
- astma oskrzelowa,
- łuszczyca.
W wielu przypadkach suplementacja ekstraktem z Boswellii wspomaga leczenie farmakologiczne, zmniejszając zapotrzebowanie na leki przeciwzapalne oraz poprawiając komfort życia pacjentów.
Boswellia Serrata a stawy i kości
Choć Boswellia Serrata wykazuje szerokie spektrum działania, jednym z najczęstszych kierunków jej zastosowania we współczesnej suplementacji jest wspomaganie stawów i kości. Dzięki naturalnemu działaniu przeciwzapalnemu i łagodzącemu, ekstrakty z tej rośliny są składnikiem wielu preparatów wspierających układ ruchu – zarówno w profilaktyce, jak i w łagodzeniu objawów schorzeń przewlekłych.
Badania wskazują, że regularne stosowanie ekstraktu z Boswellii może zmniejszać ból stawowy, ograniczać obrzęki i poprawiać zakres ruchomości, zwłaszcza u osób zmagających się z chorobami zwyrodnieniowymi. Efekt ten jest szczególnie cenny dla osób starszych, osób aktywnych fizycznie oraz tych, które doświadczają ograniczeń funkcjonalnych wynikających z zapalenia stawów.
W preparatach o kompleksowym działaniu, Boswellia często występuje w synergii z innymi substancjami aktywnymi, takimi jak:
- kolagen – wspiera strukturę i elastyczność chrząstki stawowej,
- kwas hialuronowy – wpływa na odpowiednie nawilżenie i amortyzację stawów,
- witamina D – poprawia przyswajanie wapnia i wpływa korzystnie na stan kości.
Przykładem takiego kompleksowego produktu jest Onyx Plus Flexi – nowoczesny, płynny suplement na stawy kolanowe. Formuła tego preparatu została opracowana z myślą o osobach szukających wsparcia dla aparatu ruchu w sposób naturalny, skuteczny i dobrze przyswajalny.
Bezpieczeństwo stosowania i przeciwwskazania
Boswellia Serrata to surowiec roślinny, który cieszy się dużym zainteresowaniem ze względu na wysoką tolerancję i możliwość stosowania przez osoby w różnym wieku. Niemniej jednak, jak w przypadku każdej substancji aktywnej, jej stosowanie wymaga rozwagi i świadomości potencjalnych reakcji organizmu.
Przeciwwskazaniem do stosowania ekstraktu, jest uczulenie na którykolwiek ze składników żywicy. Dodatkowo, ostrożność powinny zachować osoby w ciąży i karmiące piersią, dla których stosowanie tego typu preparatów nie jest zazwyczaj zalecane bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.
Choć ekstrakty z kadzidłowca są ogólnie dobrze przyswajalne, ich skuteczność i bezpieczeństwo zależą od jakości surowca, sposobu przetwarzania i odpowiedniego dawkowania, dlatego warto wybierać produkty pochodzące ze sprawdzonych źródeł i o standaryzowanym składzie.
Roślina o szerokim spektrum działania
Boswellia Serrata to roślina o wyjątkowym potencjale, wykorzystywana od wieków w tradycyjnych systemach medycyny, a dziś coraz częściej obecna w nowoczesnych rozwiązaniach wspierających funkcjonowanie organizmu. Dzięki zawartości cennych związków, takich jak kwasy bosweliowe, stanowi wartościowy składnik w wielu formułach stosowanych w ramach świadomej suplementacji.
Suplementy diety bogate w ekstrakty z Boswellii, mogą wspomagać organizm w sytuacjach zwiększonego obciążenia, towarzyszących ograniczeniom ruchomości czy dyskomfortowi wynikającemu z procesów zapalnych. Ich popularność rośnie zwłaszcza wśród osób aktywnych fizycznie oraz tych, które szukają naturalnych sposobów wspierania codziennej sprawności.
Właśnie dlatego Boswellia coraz częściej trafia do preparatów takich jak suplement na stawy i kości, gdzie działa w połączeniu z innymi substancjami aktywnymi. Odpowiednio dobrana formuła, oparta na standaryzowanych ekstraktach, może być wartościowym elementem uzupełniającym zrównoważony styl życia i dobrze zaplanowaną dietę.
Źródła:
Boswellia serrata Extract, 5-Loxin®, Prevents Joint Pain and Cartilage Degeneration in a Rat Osteoarthritis Model by Inhibiting Inflammatory Processes and Matrix Metalloproteinase Expression
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9605825/ A double blind, randomized, placebo controlled study of the efficacy and safety of 5-Loxin® for treatment of osteoarthritis of the knee
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2575633/ Boswellia Serrata, A Potential Antiinflammatory Agent: An Overview
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3309643/
