Użytkowniku, zapoznaj się z nasza Polityką Prywatności, zgodnie z RODO dowiesz się z niej jakie dane przetwarzamy, kto jest Administratorem Danych i jakie masz prawa. 

Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie. Polityka prywatności

zamknij

Ksenobiotyki

Ksenobiotyki

Wysokorozwinięta cywilizacja w której żyjemy niesie ze sobą wiele korzyści, ale także dostarcza wiele wyzwań. Jednym z nich są zagrożenia środowiskowe na które jesteśmy codziennie narażeni. Są to zanieczyszczenia obecne w powietrzu, glebie, wodzie czy też w żywności. Zanieczyszczenia te poprzez środowisko kumulują się na różnych poziomach troficznych, a ostatecznie gromadzą się w organizmach ludzkich i zwierzęcych.

Działalność człowieka niezależnie czy jest zamierzona czy też nie wiąże się z postępującą degradacją środowiska. Dotyczy to postępu technicznego, który łączy się między innymi z: rosnącą urbanizacją, eksploatacją dóbr naturalnych, produkcją przemysłową oraz intensyfikacją rolnictwa. Rozwój rolnictwa związany jest z zużyciem takich substancji jak: nawozy sztuczne, środki ochrony roślin, preparaty owadobójcze czy grzybobójcze. Efektem tego jest bezpośrednia lub pośrednia emisja substancji. W wyniku reakcji chemicznych substancje mogą negatywnie oddziaływać zarówno na nasze zdrowie i/lub środowisko. Jakość powietrza odgrywa tu zdecydowanie istotną rolę. Potwierdzają to także słowa alergologa z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Pana doktora Piotra Dąbrowieckiego, który stwierdza, że oddychanie zanieczyszczonym powietrzem jest przyczyną takich chorób jak astma, nadciśnienie, alergiczny nieżyt nosa czy nawet choroba Alzheimera. Badania także potwierdzają, że Polacy coraz częściej chorują i umierają na raka płuc, mimo, że liczba palaczy cały czas maleje. Należy pamiętać, że możemy być narażeni bezpośrednio przez drogi oddechowe lub pośrednio – poprzez zanieczyszczenia przenoszone przez powietrze, które osadzają się na roślinach i w glebie, a następnie akumulują się w łańcuchu żywnościowym. 

Dążenie współczesnego człowieka do modyfikacji, ulepszania, czy też kształtowania otaczającego środowiska jest przyczyną globalnego zanieczyszczenia środowiska naturalnego niezliczoną liczbą związków chemicznych zaliczanych do ksenobiotyków.

Ksenobiotyki (z greckiego ksenos – obcy i bioticos – związany z życiem) to związki chemiczne, które nie są naturalnym składnikiem żywego organizmu i nie powinny być przyjmowane z pożywieniem. Są to najkrócej mówiąc substancje obce, egzogenne lub antropogenne. Ksenobiotyki dostają się do organizmu przez skórę, układ pokarmowy czy też oddechowy.

Ksenobiotyki mogą występować w postaci jonów nieorganicznych (jony metali, azotany i fosforany) lub zanieczyszczeń organicznych (węglowodory aromatyczne, polichlorowane bifenyle, dioksyny itp.). Do ksenobiotyków zalicza się m.in. leki, kosmetyki, chemię gospodarczą i przemysłową, konserwanty w żywności, środki ochrony roślin, mykotoksyny i inne związki.

Do atmosfery wprowadzane są nie tylko pierwotne zanieczyszczenia. Są to także te generowane w wyniku reakcji chemicznych wielu milionów związków i ich produktów ubocznych wytwarzanych w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym - wtórne substancje, czyli ksenobiotyki środowiskowe.

Do najczęściej występujących ksenobiotyków środowiskowych zalicza się zanieczyszczenia organiczne: monoaromatyczne węglowodory (benzen, toluen, etylobenzen i ksyleny) produkowane na użytek przemysłu jako rozpuszczalniki i substraty do produkcji pestycydów, tworzyw sztucznych czy włókien syntetycznych. Następnie wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne oraz ich pochodne. Ich podstawowym źródłem w środowisku jest spalanie materiałów organicznych (w tym paliw samochodowych), proces koksowania, a także dym tytoniowy.

Wśród ksenobiotyków środowiskowych znajduje się jeden ze składników smogu, czyli benzopiren zaliczany do kancerogenów. Oprócz zanieczyszczonego powietrza występuje także w dymie papierosowm. Jest to substancja, która ma działanie immunosupresyjne, czyli osłabiające nasz układ odpornościowy. Należy zaznaczyć, że większość toksyn środowiskowych ma takie działanie.

Według Raportu przygotowanego przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii w 2016 roku z powodu smogu zmarło 19 tysięcy mieszkańców Polski. Natomiast według danych z Polskiej Federacji Stowarzyszeń Chorych na Astmę i Alergię w ciągu 2017 roku liczba ta wyniosła 11 tysięcy osób.

Istotną grupą zanieczyszczeń środowiska są tzw. trwałe zanieczyszczenia organiczne (ang. persistent organic pollutants – POP). Należą do nich liczne związki halogenoorganiczne, wśród których najbardziej znane są polichlorowane bifenyle – PCB. Polichlorowane bifenyle są związkami rakotwórczymi, toksycznymi i immunodepresyjnymi. Produkcja PCB zapoczątkowała została przez amerykańską firmę Monsanto w 1929 roku. Związki te mają zastosowanie, jako ciecze dielektryczne do kondensatorów i transformatorów wysokiego napięcia, płyny robocze w siłownikach hydraulicznych i wymiennikach ciepła, środki zmniejszające palność, środki uszczelniające, kleje, dodatki do pestycydów, farb i lakierów, czy plastyfikatory do tworzyw sztucznych. U ludzi transport tych związków odbywa się przez lipidy krwi do wątroby oraz tkanki tłuszczowej, gdzie ulegają kumulacji. Mają bardzo szkodliwe działanie na wątrobę, układ dokrewny, nerwowy, hormonalny, a także rozrodczy. Narażenie człowieka na PCB odbywa się poprzez spożywanie skażonej wody i żywności.

Warto pamiętać, że czym słabszy układ odpornościowy tym zwiększone ryzyko infekcji, które prowadzi do powstawania nowotworów.
Wobec powyższego należy pamiętać o wątrobie, w której znajduje się największe stężenie enzymów detoksykujących. Przede wszystkim działa odtruwająco w stosunku to szkodliwych resztek przemiany materii, a także trucizn wprowadzonych do organizmu. Proces odtruwania przebiega w trzech fazach: biotransformacji, polegającej na przemianach związku toksycznego, który przygotowuje go do neutralizacji, następnie następuje wiązanie i neutralizacja toksyn, a w trzeciej wyrzucenie i zneutralizowanie toksyn z komórki.

Aktywność enzymów detoksykacji zależy od składników codziennej diety. Należy zwrócić uwagę na składniki roślinne zawarte w warzywach i owocach, w których znajdują się cenne flawonoidy, izotiocyjany.
Ogromne znaczenie ma także dobrze dobrana suplementacja produktami ziołowymi. Świetnie się w tej sytuacji sprawdzi ziołowy, naturalny tonik Alveo, składający się z 26 ekstraktów roślinnych, którego jednym z głównych zadań jest właśnie detoksykacja organizmu. Tak jak codziennie narażeni jesteśmy na wspomniane zanieczyszczenia to codziennie powinniśmy mieć możliwość ich usuwania z organizmu. Dlatego Alveo jest idealnym rozwiązaniem. Drugim produktem, który ma silne właściwości oczyszczające, głównie wątrobę jest produkt AkuCleanse. Produkt ten oczyszcza organizm, dzięki tak dobranym ekstraktom roślinnym, które wspierają funkcje filtracyjne wątroby i nerek. Oczyszczają okrężnicę i ułatwiają usuwanie toksyn z organizmu.

Należy pamiętać, że oczyszczony organizm przyjmuje większą ilość składników odżywczych, a to bezpośrednio wpływa na jego zwiększoną odporność i zdrowie.

Katarzyna Gryga
Dietetyk, promotor zdrowego i ekologicznego stylu życia. Prowadzi infolinię Akuna